zmory-1978
Adaptacja powieści Emila Zegadłowicza "Zmory", rozwijającej wątki z trzech wcześniejszych książek tego autora - "Godziny przed jutrznią", "Spod młyńskich kamieni", "Cienia nad falami". Po raz pierwszy "Zmory" wydane zostały w roku 1935 i wzbudziły wówczas wielkie poruszenie. Zegadłowiczowi zarzucano, że w fałszywym świetle przedstawia system szkolny w przedwojennej Polsce, a także zbyt śmiałe sceny erotyczne. One też stały się pretekstem do skonfiskowania przez prokuraturę krakowską drugiego wydania książki. Ataki te - głównie ze strony prasy prawicowej - jak się wydaje, miały swoje głębsze przyczyny.
Mały Mikołaj Srebrny, zwany pieszczotliwie Mikiem, mieszka razem z ojcem, przedwcześnie odsuniętym na emeryturę profesorem gimnazjalnym, we dworze w Porębie Murowanej, koło galicyjskiego miasteczka Wołkowice. Matka, pani Zofia, młoda i piękna kobieta, cierpiąca na suchoty, mieszka osobno. Któregoś dnia przyjeżdża do Poręby, aby zabrać Mika do Wołkowic, gdzie ma podjąć naukę w gimnazjum. Na egzaminie chłopiec wykazuje karygodny brak orientacji, ale ze względu na starą znajomość z ojcem, dyrektor zgadza się go przyjąć. Mik zamieszkuje u wujostwa Komendów. Mimowolnie staje się tam świadkiem pijackich ekscesów wuja Wacława.
W szkole panują wsteczne metody. Sadystyczni, zidiociali nauczyciele, wśród których prym wiedzie łacinnik Ptaszycki, znęcają się psychicznie i fizycznie nad uczniami. Mik, dziecko wrażliwe i samodzielnie myślące, często naraża się belfrom. Miarki jego "przewinień" dopełnia incydent z gęsią zabitą przez któregoś z uczniów na szkolnym podwórku. Mik, widząc że podejrzenie o dokonanie tego czynu pada na niewinnego kolegę, bierze winę na siebie. Ciotka Wilhelmina wraz z wujem decydują się zawieźć sio-strzeńca na rozmowę z ojcem. Stary profesor Srebrny rozumie jednak dobrze syna: nie usiłuje prawić mu morałów, stara się raczej przekonać go o konieczności kompromisów w niektórych sytuacjach.
Wkrótce ojciec umiera. Komendowie przenoszą się do Poręby. Mik zamieszkuje wraz z matką u babki, kobiety despotycznej i skąpej. Na wakacje wyjeżdża do Poręby. Poznaje tu swojego rówieśnika, przebywającego na wczasach z rodzicami, który udziela mu swoistej lekcji uświadamiającej. W nocy prześladują Mika koszmary, w których odbijają się przeżycia całego dnia. W chłopcu zaczynają się budzić pierwsze niepokoje erotyczne, przypadkiem dostrzeżona toaleta służącej nie jest już "niewinnym" widokiem.
Do rozrywek gimnazjalistów należy podglądanie wizyt wołkowickiej prostytutki u Raciatego, miejscowego przedsiębiorcy pogrzebowego. Dla Mika jednak, podejrzana w cmentarnej szopie scena staje się, z powodu swojej wulgarności, źródłem silnego wstrząsu.
W szkole pojawia się nowy nauczyciel fizyki - Chwostek, oryginał o lewicowych poglądach. Wkrótce staje się on ulubieńcem uczniów, wśród których zaczynają szerzyć się idee socjalistyczne, atrakcyjne zwłaszcza ze względu na posmak owocu zakazanego. Pod nieobecność żony wuj Wacław wciąga Mika do siebie na orgietkę z prostytutkami. Skonfudowany sytuacją chłopak odrzuca jednak składane mu oferty erotyczne.
Stan zdrowia matki stale się pogarsza. Wyjazd do lekarza wraz z wujem Wacławem nie daje już rezultatu. Pani Zofia umiera. Mik pozostaje sam u babki, z którą stosunki układają się coraz gorzej. Sensacją Wołkowic staje się przyjazd Stanisławy Wysockiej. Mik, który od pewnego czasu poświęca się własnej twórczości literackiej, nie ma nawet pieniędzy na zakupienie biletu. Szczęśliwie, młody, życzliwy mu polonista Znamierowski lituje się nad chłopcem i wprowadza go do teatru. Wielka aktorka porywa gimnazjalistów gorącymi strofami poezji Micińskiego, a Mik otrzymuje od niej niespodziewany prezent - pocałunek. W szkole zachodzą niepokojące wypadki.
Tomasz Hudziec
Mikołaj Srebrny w dzieciństwie
Piotr Łysak
Mikołaj Srebrny
Hanna Skarżanka
babka Mikołaja
Maria Chwalibóg
Komendowa, ciotka Mikołaja
Teresa Marczewska
Zofia Srebrna, matka Mikołaja
Bronisław Pawlik
Michał Srebrny, ojciec Mikołaja
Janusz Michałowski
Wacław Komenda, wuj Mikołaja
Wiktor Sadecki
dyrektor gimnazjum
Stanisław Igar
profesor Ptaszycki
Michał Pawlicki
katecheta
Jan Nowicki
profesor Chwostek
Henryk Boukołowski
profesor Znamierowski
Tomasz Koca
Marecki w dzieciństwie
Bogdan Koca
Marecki
Adam Probosz
Stukło w dzieciństwie
Piotr Probosz
Stukło
Teresa Budzisz-Krzyżanowska
Wysocka, aktorka z Krakowa
Jan Prochyra
Raciaty
Halina Wyrodek
Róża, służąca Komendów
Barbara Bosak
w napisach nazwisko: Bossak
Danuta Jamrozy
Ewa Kozłowska
Hanna Mikuć
Balbina
Jerzy Bożym
Aleksander Fabisiak
lekarz u chorej matki Mikołaja
Jerzy Kozakiewicz
gość Komendów w Porębie
Krzysztof Stachowski
gimnazjalista oskarżany o donoszenie policji
Leonard Szewczuk
w napisach nazwisko: Szewczyk
Ferdynand Wójcik
proboszcz
Marek Probosz
uczeń; nie występuje w napisach
...
https://www.youtube.com/watch?v=uGBUyV0HyC0
Transaction
Created
4 weeks ago
Content Type
Language
video/mp4